Philosophia Kurdî

    April 5, 2023

    Felsefa Çandê (Philosophy of Culture, Kültür Felsefesi)

    Felsefa çandê (kulturê), bineşaxeke felsefê ye û bi awayekî giştî li gewher, wesf, naverok, avahî û berfirehbûna çandê vedikole. Meriv…
    April 4, 2023

    Empiricism (Hêçanmendî, Deneycilik, Empirismus)

    Nasandina Beş û Ecolên Felsefê: Empiricism (Hêçanmendî, Deneycilik, Empirismus) Li cîhana Rojavaê, ecolekê tesîrdar a felsefê ye û wekî dijberê rationalismê hatîye…
    März 18, 2025

    Fîlosofî di Sînêmatografîê da

    Fîlosofîa Sînêmatografîê (Fîlosofî di Sînêmatografîê da)  „… Wow, ev chi fîlm e…“ Sînêma, wek hunera xudan form û janrên xwe,…
    Mai 4, 2025

    Wateya Mirinê li Gorî Îmam Xezalî

    Îmam Xezalî li rastiya mirinê bi awayekî herî rast ew e ku ayet û hedîs diyar dike. Wî destnîşan kir…
    Mai 8, 2023

    Nawroz Her Didomîne Lewma Sembûlên tê da Zindîn e

    Taybetmendiyên NewrozêEv bûn çendîn hizar sal, ku Newroz hersal li 21 adarê ji layê Kurdan û pir gelên din li…
    April 7, 2023

    Li Ser Hebûnparêziyê

    Hebûnparêzî (existansiyalizm) çi ye gelo? Terîfkirina hebûnparêziyê ji hêla felsefî ve bi aweyeke termînolojîk nehatiye kirin. Her feylesofek li gor…
    April 2, 2023

    Koleyên Azad: Feylesof

    Însan weke ajalan bi têrkirinê, bi parastinê nasekine. Dixwaze were hezkirin, dixwaze were berçavan, dixwaze her tiştî fehm bike, derdora…
    April 5, 2023

    Ferasetnasî (Intuitionism, Sezgicilik)

    Henri Bergson (1859-1941) li hemberî theorya rationalist, theoriyekê ku xwe dispêre ferasetê ava kiriye. Li gor bîr û baweriya Bergson,…
    April 29, 2023

    Derbarê Têgiha ‘Fazîlet’ê de Çend Gotin

    Têgiha fazîletê (fr: vertu, tr: erdem), wekî têgiheke felsefeyî di zimanê kurdî de wekî erdemê jî dihê bikaranîn. Herçuqasî, carinan…
    April 23, 2023

    Teorîya ‘Made û Formê’ a Arîstoteles

    Di dîroka felsefeyê de teorîya ‘made û formê’ teorîya Arîstotelesî ye. Teorîya îdeayan ya Platon wekî navenda felsefeya wî dihê…

    Hevpeyvîn

    Philosophia

    Nivîsên Rasthatî

    • Beş û Ecolên Felsefê
      editorApril 5, 2023
      0 1.102

      Positivism (Pozîvîtîzm, Olguculuk, Positivismus)

      Felsefa positivist di sedsala 18an da, ji aliyê Auguste Comte (1789-1857) ve hatiye damezrandin. Nêzîkwerîya Immanuel Kant a derbarê hilberandin an jî bidestxistina zanînê (bilgi, knowledge) da ji aliyê felsefa positivist va gelekî hatiye geşkirin. Kant xwestiye ku sînor û îmkanên metaphysicsê destnîşan bike. Meriv dikare bibêje ku Kant di vê xalê da, xwestiye ku ji bo zanistên (science, bilim)…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorApril 10, 2023
      0 2.053

      Felsefeya Jiyana Berê Adem

      Min çima ev serenav bikaranî, ez berê wê vekim. Anegorî ragihandinên baweriyên Samiyan, ku jê re baweriyên semawî jî dibêjin, Adem 5000 sal piştî Girê Mirazan jiyaye. Çima weke semawî bi nav kirine? Çi têkiliya wan bi xwedawend Teşûb yanê bi ezman û gerdûnê re heye, bi serê xwe pirs û mijareyeke bersiv û nirxandinên bingehîn e. Ev baweriyên Samiyan…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorMai 22, 2023
      0 1.039

      Li Ser Dîrok û Bawerîya Taoîzmê

      Taoîzm, yek ji olên herî kevn ên Çînê ye, ji bertekek li dijî Şîntoîzm û Konfuçyûsîzmê çêbûye. Damezrênerê wê Lao Tzu (Lao-Tse / Zanyarê Kal) e. Her çend di derbarê jiyana wî de kêm agahî hebin jî, ew hemdemê Konfuçyûs e, yê ku li Honanê ji dayik bûye, ku ew di navbera (B.M) di navbera salên 604-517an de jiyaye. Taoîzm…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorJuni 10, 2023
      0 5.811

      Fîlozofî û psikolijiya biserneketin û têkçûnê

      Mijara filosofî û psîkolojiya têkçûnê ji zarok û tekakesan bigire hetanî kom, civak û neteweyan dirêj dibe. Li ser kesayetî û civakan bandoreke gelek nerênî, heta piraniya caran di forma travmayên bê çare de kesayetiya tekakes, kom û civakan dike nava xeteriyeke malwêraniyê. Lema jî li welatên ku xwediyê xweserî û saziyên xwe yên netewî ne, ji bo tekakes koman,…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorMai 24, 2023
      0 1.049

      Fikrên Arîstoteles li ser Metafizîkê

      Tê fikirîn ku navê „τὰ μετὰ τὰ φυσικά“ (ta meta ta fusika), tê wateya „Piştî Fîzîkê“, piştî „Fîzîk“ di bernameya dersa ku hînkirinên Metafizîkî yên Arîstoteles lê dihatin hînkirin de hat. Lêbelê, ji ber ku peyva Yewnaniya Kevin meta hem tê wateya „piştî“ û hem jî „derveyî“, bi demê re ev nav wekî ku bi naverokê re lihevhatî tê şîrove…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorApril 7, 2023
      0 1.208

      Campanella û ‚Welatê Rojê‘

      Yekem pirtûka utopîk ji hêla Thomas More ve hatibû nivîsîn û gelek deng vedabû. Piştî More ji pirtûkên herî balkêş yên utopîk jê yek jî ‘Welatê Rojê’ ye ku piştî derçûna pirtûka More bi qasî sed salî şûnde ji hêla Thoma Campanella ve bi zimanê latînî hatiye nivîsîn. Belkî mijara herî seyr û balkêş ew e ku Campanella naxwaze meriv…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      editorMai 6, 2023
      0 830

      Apeîrona Anaximander

      Apeîron, arkheya (madeya resen, madeya pêşîn) Anaksimandrosî (Anaximander) ye. Herçuqasî ji hêla peyvnasîyê (etîmolojîk) ve, were maneya ‘a ku bêsînor e’ jî, di heman demê de, tê maneya ‘a ku nikare were destnîşankirin’. Lewra ji aliyê Anaksimandrosîve sebebê bikaranîna peyva apeîronê, nepejirandina arkheya Thalesî bû, ku Anaksimandros avê wekî arkheyeke kêm didît û wiha bawer dikir ku av, têra çêbûna…

      Berdewama wê bixwîne »
    • Philosophia
      adminAugust 31, 2024
      0 2.813

      Êzî-Ol: Êzîdayetî – Ilm, Dîrok, Çand û Felsefeya Ola Êzî

      Êzî-Ol: Êzîdayetî- Ilm, Dîrok, Çand û Felsefeya Ola Êzî Êzîdî- Kes, Mirova/ê Êzîdî Ezdanî, Yezdanî ol û tayfe yên ji kevneşopiya Ezdanî tên. Ango civakên Êzdanî, yan Yazdanî. Peyva Êzdî peyveke bêyî tîpa “î”yê ye. Ew jî li gorî devoka hatiye nivîsandin lê kêm e. Çawa tîpa “Y”yê di gelek zimanan de şûna tîpa “Ê”yê girtiye. Yan li me bar…

      Berdewama wê bixwîne »

    Sociology

    Pirsên Philosophic

    Podcast

    Schaltfläche "Zurück zum Anfang"