Hevpeyvîna bi rêzdar Dr. Ömer Uluçay ra, li ser danasîna bawerya Êzdîtî û Tawisî Melek
– Wextê te xweş be kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay , ez gelekî dilxweşim ku , cenabê we yê lêkolîner, nivîskar, mamsote, felsefezane, civaknas, profesor, Drû Pisporê Cerahiya Gişti, berketîyê ola Êzdî û tevaya pêkhatîyên Kurdistanê ye , derfet da dk . ku, ez ve hevpeyvînê pêra çekim! Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, bersû bersivên xwe, yên li ser danasîna bawerya “Êzdîtî û Tawisî Melek *1“ bibin, hêvîdikim hûn di destpêkê de hinek ji kesayetî, xebat, pîşe û berhemên xwe bi me bidinenasîn !
– Dr. Ömer Uluçay: Ez di nav olû êleke bisilman da, li navçeya Gexte ya Semsurê hatim dinyê û mezin bume. Min dibistana pêşin û navîn li Gexteyê, liseyê li Semsurê xelas kiriye. Di sala 1967an de, ji Fakulteya Tibê ya Zaningeha Ankarayê mezun oldu bume. Ez di wextê dibistana navîn de, hêja hînî zimanê Tirkî bûme û min hingê dest bi nivîsandina helbestan kiriye. Piştî hînbûna Tirkî, dûra di asteke baş de Almanî û Îngilizî û di asta navîn de jî bi Farisî û Erebî, wek zimanê dayîkê ku, Kurdiye dizanim.
Ez zewicandî me û bavê sê zarokên lawîn im. Min li nexweşxaneya numûneya Ankarayê perwerdeya Pisporiya Cerrahiya Gişti temam kir (1973)ye. Gava min li İzmirê di nexweşxaneya Hêzên Hewayî de eskerîdikir, hingê şerê qibrisê dest pê kiribû (1974) û ez li wê derê di bin bandora psîkîlojiya şer de jiya me. Dema ku min li Nexweşxaneya Dewletê ya Ruhayê de, wek Pisporê Cerahiya Gişti kardikir, min hingê dinavbênê de li ser folklor û rewşa çandî ya herêmê lêkolin kiriye û kilam berhev kirine. Ez di navbêna sala 1979 heta 1983 de li Almanyaya Federal weke doktor xebitî me. Piştî vegera ji Almanyayê, li nexweşxaneya Sosyal a Sigortaya Adanayê wek Pisporê Cerahiya Gişti dest bi kar kiriye (1983). Min li Adanayê, demek ki, bir mezin de, wek nivîskar gotar nivîsandine, fikre xwe û lêkolinên xwe yên civakî belav kirine. Min di nav kar û xebatên xwe yên pîşeyî de, dem ji xwe re vediqetand li ser kitêb û xebatên qadê lêgerinên xwe domandiye. Bala xwe daye ser spekulasyonên mijara Alewitiyê û ji bo rastiyê derxînime meydanė, ji bo têkiliyên civakî veguherine ser aşîtî û hezkirinê gelek hewldan pêkanîne. Gava li Tirkiyê “pirsgirêka Kurd” ketiye rojevê, derfeta nirxandinê derkete holê, min li ser çandû folklora Kurdî kitêb û gelek gotarên lêkolînê weşandine. Min ji ber eleqeya xwe ya taybetî , li ser kevneşopiya “eşq” û “dengbêjiyê”, arşîveke berfireh pêk anîye.
Ez di sala 2008an de, ji serkêşiya cerahiya giştî ya Nexweşxaneya Numuneya Adanayê xaneşîn-emeklî bume. Gava ez teqawît-malnişîn bûm pêve jî, li gelek bajarên cûda yên Anatoliyê beşdarî gelek çalakiyên çandî, bernameyên radyo u telewizyonan bume. Min di Rojnameya Medya ya da Adana ve nivisandine. Ez li ser alimên Kurdan, şiîr, dengbêjî û wejeya Kurdî fikirîme. Min li ser dîrokê, kevneşopî, folklorê, ol û baweriyên Kurdan yên cûda, zêdeyî 44 pirtûkan bi zimanê tirkî û 10 jî bi zimanê kurdî weşandine. Hinek ji van bi resenû gotina min, hinek jî bi gotina zaneû alimên hevalan li ser edabiyata Tirkî û Kurdî ne. Binêrin, lîsta nav û wextê çapa van berhemên min di pêvekê de ne* 2. Belê , min gelek cîhû warên pîroz, yên weke Kabe tewafkiriye , urf û adetên wan naskirine. Paşê ez tev hevalekî çûme Sûriyê , min li wirê êla Êzdiya, welatê Eyşana Îbê û li dengbêjê me yê hêja bavê Salih bûme mêvan. Dûra min çend gotar di derheqê Êzdiyatiyê û li ser kultura Êzdiyan kitabek weşandiye. Min di nav ve jiyana xle de gelên Alrupa, Îran, Erebu hwd. jî naskirin. Ez gihîştime bingehiyê însanyetê û min di nav wan de fêhmkir ku, gelê me Êzdî wek dûrekî dernevekirî û giratê wî hîn ne hatiye pîvan, nasîn û qîmeta xwe negirtiye. Pêwîste em kesên ku, xwe têgihîştî û berpirsyar dibînen dîroka Êzdiyatiyê baş fahmbikin.
– Kekê rêzdar Dr.Ömer Uluçay, hûn dikarin ji zanîna xwe hinekî bahsa rastiya baweriyên pîroz, yên berî û piştî olên Îbrahîmî, yên ku li ser erdnîgariya Rojhilata Navîn hebûne û derketine bikin ?
-Dr. Ömer Uluçay: Erdnîgariya Rojhilata Navîn; di warê qewm, eşîr, ol û bawerî, ziman, efsane û mîtolojiyê de; mîna muzexaneya pêşbazî, pevçûn, dijminatî, şer, qetlîamên însanî û şaristanî ye. Olên dawî yên Îbrahîmî, li vê erdnîgariyê derketine, belav bûne, şer kirine û hê jî hebûna xwe di nav pêşbazî û pevçûnan de didomînin. Van ol/bawerîyên berbelav, serdest (ortodoks) bawerîyên berî xwe kirin hedef û bi demê re dest bi asîmîlekirina wan kirin. Pîrozîyên baweriyên berê; hatin sûcdar, şermezar kirinû hedef girtin. Her iki durumda da, bir kez daha çok şey yapmak istiyoruz. Van bawermendana wek “kafir” dihatin hesibandin û qirkirina wan jî maqûl didîtîn û teşwîq dikirin.
Endamên olên Îbrahîmî yên ku li ser merhemetê ava bûne(wusa têye gotin û îda kirin, lê bi nîqaş e), li hemberî “yên din” ra (yên ku bi wan bawer nabin) bûne “qehhar”. Serdestan, wesfa Xwadê yê “qehhar” li ser bawerîyan hindik dimeşandin. Bi van hewlan, xwa di xizmeta ola xwa da didîtîn û înadikirin ve daha büyük bir ilerlemenin yolu. Di rastiyê de, ol û bawerî dixazin ku; di aşitiyê de, bi nirxên aqilî mirov tevû di ewlehîyê da bijîn (aştî û rizgarî).Lê mixebin oldarû serdestan fanatîk, ew bawerî dijî olên cûda wek çek bikar anîne. Kuştin, talan, sûrgûnî wek şertû mercên ol-bawerîyê dahne kirine. Lewra êrîş û qetlîam jî li heremê kêm nebuye. Ew karen nebaş, bin nav û wesfên Xuda tête kirin. Dema pagan-Cihû-Xiristiyan-Misilmanan da jî wusa domandîye.
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, hûn dikarin ji ra bibêjin, ka Êzdî di nav qewl, duha û dirûzên xwe da , hebûna Xwedê çewa nasdikin û jê ra îbadet dikin ?
-Dr. Ömer Uluçay: Êzdî di qewl, duha û dirûzên xwe da, wesif û pesnê Xadê didin, navê Xadê hildidin û dibêjin: Ew Êzî-Ezda ye, Yek Xuda ye, Xadayê erdû esman e. Ew zane ku li daristanê çend dar û pel hene. Ew dizane ku di behre da çend keskul avû lî keraxê çend heb qum-çaqil heye. Ew xwediyê hemu tiştî ye. Ew Xaliq e, Rehman û Rehîm e, xwadiyê rindî, ronahî û qencîyê ye. Bê hevalû bê şirîk e, Enzelû axîr ew e. Wek wî kesekî din melodisi; Dilovanû Dilovîn e, Ew ebedî ye, zane ye, zindeye. Bi hezaran navên Wî hene, afirîner e, navê wî yê rastî Xweda ye, Ew Êzda ye. Ev baweriya Xwedê di Êzdîtiyê de, beriya olên esmanî (Îbrahîmî) hebûye û didome. Di pêvajoya dîrokî de, Êzdî di navbera dewletanû di zik dewletan de, bune alîyek û bawerîya xwe domandine. Ji ber ku zimanê Êzdîtîyê Kurdî/Kurmancî ye, zarekî xweş, dewlemendû zelal di qewlan da veşartî ye. Ew rastî xerabî, îftiraû bi qestan hatiye. Buna qedexe kirinû êrişan; oldarên serdestan fetwa, siltanan jî ferman rewa kirin e. Mixabin dema îro da jî, lêkolînerên terefgirû akademisyen, ew gotinên ne rast bi hîmû perçîn dikine. Ew kar, mixabin zanistî ye, lê bi rengên zanistîyê carek din dubare dikine. Lewma jî astengî, zor û zexm, li ser wan tûcara kêm nebuye. Gelek Êzdî ji ber êrîş, pevçûnan reviyaneû cangorî bûne. Tevî vanan jî Êzdî bi rêberîya ruhanî û zaneyan, bi çanda bavû kalan, hînî nirxên ola Êzî buye, sere xwe daye û ji ola xwe nezivirî ye. Şikir ji Xwedê ra, ew hêjî wenda nebûne, dijîn û îro geş jî diben.
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, hûn dikarin li gorî Êzdînasîna xwe nîşan, reng û dengî Tawisî Melek jî bi me bidine naskirin?
-Dr. Ömer Uluçay: Tawisî Melek bi reng û dengê xwe, nîşaneke Xwedê, ya bê hempaye. Taybetmendiyek di navê wî de heye: ‘Tav; ronahiyê û pîrozbahiya peyvê ye. “Us-Tus” yeni bir serada, yeni “tok” ve nîşana Êzdiya ne. Tawisî Melek tacê serê Êzdiyan e. Di Lalişa Nûranî de civîn çê satın. Melekan di ruhê xassan-qencan-rindan da mekân girtî ye (tecsîm, ew mijarek teosofî ye) buye eydû coşek mezin e, Melek Tawus “daxêr” buye (înzal). Ev fikra, beri Hz.Îsa jî hebuye. Di serdema Paganîk de jî, xwedanên onun kürünü hebune. Ew xwedanan îro jî di Êzdîyatîyê da hene û bi navên meruvên çak-pîroz tên bilêv kirin. Tê wê wateyê ku ronahiya îlahî li Laleşê; bihara Jiyanê de, dî ‘eydû erefata de têye pîroz kirin. Bi rastî, di Xaçperestiyê de, Îsa Mesîh wekî kurê Xwedê hatîye qebul kirin. Ew yêka, di baweriyê Sêyekemîn(Trînîte: Bav, Kur, Ruhê Pîroz) de alıcıya tecsîmê beyan dibe. Kesên ku Tawisî Melek bibînin û ava yanê (Ab-ı Hayat) vedixwin, çak-xas û paqij dibin.
Nexşên li ser baskên Teyr Tawûs nîşana ve yekê ne ku, Teyrê Tawis bi tevahî dide nasîn. Ne oldu, ne de olsa, daha sonra, daha sonra da, daha sonra da, daha sonra, daha da iyi bir şekilde, daha iyi bir şey elde etmek için çabaladık. Têyren mitolojîk yên weke Simûrg, Fînîx, Selamend, Tawûs û hwd. Ewna nemirî ne, di xalîya/agirê xwe da diwelidin, vedijên. Hinek akademîsyenên xadî wîjdan jî heneû bi kurtahî weha difikirin: “Bi taybetî van salên dawî li ser Êzdiyan gelek tişt hatine gotin û nivîsandin. Lê belê, piraniya van ji hêla derdorên siyasî an teolojîk ve hatine nivîsandin. Hinek ji van dixazin bî dirûstî û rastî ola Êzî nas bikin. Her kesî gorî bawerî û îdeolojîye xwa lêkolîn kirî ye, lewra encam jî cuda bune. Mixabin, qismê mezîn Êzdîyan, weke xenîmetek şer dibînin û ji buna parva kirine hevkariyê dikin. Ew dibêjin, bawerîyeke Êzdiyan ya statik nîne.”
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, hûn dikarin li gorî bawerî û zanîna xwe ji me ra bibêjin, ka di nav ilim û qewlê Êzdiyatiyê de, Xwedê û hişê mirov çewa têhne şîrovekirin?
– Dr. Ömer Uluçay: Êzdîyatî, qala başî, rindî û rastîyê dike; van wesfan dipesîne, gotin û nesîhet buna reva kirina van nirxa ne. Ronî heye, lê şevû tarî-reş jî heye. Tarî-reş, îşareta nebaşîyê ye babetek e. ‘Xeyb babetek din, mumkun e, ronî nebuye. Dema ku şewq, nezer idi ser, eyan-beyan dibe. Situna kon, bere hîm eqilû rindî, rastî, ronahî ye. Di Ezdaîyê da dubendî nîne, meqamekî nerîndî-nebaşîyê melodi. Nebaşî û nerindî jî fikrû hewlek, karekînsan e. Ewna parekî aqilin. Ew karû kisbên ne baş; însan û civatê, sirûştê xirab dikin. Xerabî jî karekî bi aqileû şaşe. Buna ber girtinê (firên), di dil û mejuyê însanda “şûr-îrade” û “vîcdan” heye. Di qewl û sebaqên Êzdîyatîyê da ewna hene. Êzidîtî; hişê mirov, weke motor û çavkaniya kirinên wî dihesibîne, lewma însên ji kirinên xwe berpirsyar dibîne. Çavkaniya xerabiyê, kes bi “xwe” ye. Mirov pareke qedera xwe dinivîse. Yê ku hewce û xîtabî Xwedê dike mirov e. Deriyê Xwedê, ji her kesê ku dikare are ra, re vekirî ye. Ji hêz û hikmê Wî re sinor tune. Yê Pêşî û Dawî (Ebedî) Ew e. Afirandina qedirbilind Însan e (Yê Kamil) ew wekîlû qasidê Xwedê ye.
Êzdîtî, ji olên Îbrahîmî gelekî kevntir e. Tawisî Melek , melekê Xweda yê ku ji ronahiya(nura) Xwedê hatiye afirandin û ji ber vê yekê ew pîroz e. Cihê ‘Xirabiyê’ li kêleka Xweda nîne. Di mirovan de, qencî û xerabî bi hev re ne. Xweda, dilovan û dilovîn e. Însan wekhev dibîne, emrê hemûyan dike, adil e.
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, li gorî min ji we fêhmkiriye hûn dibêjin, “ bawerî di destpêkê de bi “devkî” bû û piştre jî hat nivîsandin.” Aşe hûn dikarin hinek rastiya felsefeya ola Êzdîtiyê ya bi “devkî” û dîroka rêbazên Pirtûkên Pîroz yên olên Îbrahîmî, ji me ra şîrove bikin?
-Dr. Ömer Uluçay: Weke ku tê zanîn, her bawerî di destpêkê de “devkî” bû û piştre jî hat nivîsandin. Dîroka berhevkirinê û rêbazên Pirtûkên Pîroz yên olên Îbrahîmî balkêş in. Buna Êzdîyan pirtûkên ku, tê de sebaqe, qewl û diha, hinek merasîm û peyvên standart hene bi kurdî hatine çapkirin. Di nav wan de ziman, çand, zanînû felsefeya olî (theosophia) di asteka bilind da xuya dike.
Di vir da pêwîst ve rastîyek destnîşankirin idi:
1-Dînên esmanî: Ji Xwedê/Esman dest pê dikeû ber bi erdê/mirov va dadikeve. Mirov beyî ku xwe nas bike, bawerî bi Xwedê tîne û dî afirandina kewnîyatê da dest pê dike, însan dixuluqe, paşê xwe nas bike. Bi Xwedê dest pê dike, bi alem dadikeve. Însan dikeve kirasekî hazir. Di bawerîyê da, wehî û Pêximber(nebî) hene. Olû oldarî, rêû rismmên nebî-resûlan beyan dibeû dimeşe(Ji Xwedê heta Beşer-qewsî nûzul).
2-Dîn û baweriyên Beşerî: Ji mirovan dest pê dike, bi hizirkirinê, bi hîskirinê; bi zanîn, geşepêdan û agahdar bunê dixwaze xwe bigihîne Xwedayê ku pêwîst e. Hewil dide ku bibe xwediyê baweriyek ku ji bo hemû mirovahiyê rastî, başî, aşitî, qencîyê dixaze(Ji Beşer heta Xwedê-qewsî huruc). Însan bi eqilû fam xwe nas dike, buna başî û rastîyê difikire, hewildide, pêş dikeve, bawerî çê dibe. Beşer, kirasê xwe bi xwe didurê. Xwedê vacîb/şert dibîne, kesên çak, rêû rism çêû beyan kirine(nebî, resul nîne). Bi nav û destura Xwedê li cimatê ra rêberî kirine. Kesên çakû xas, alim, zane her tim hene.
Gorî van nirxên zanistî, Êzdiyatîyê’nin yanında dikarin; navend/hîm Xwedê, Melek Tawûs û Şêx Adî ye. Baweriyek hevgirtî, kevnarû jîyande ye, Xwedê yê kifşû keremeta ye. Di dema beri Hz. Îbrahîm da dest pê dike, bi bandor û tesîra olên kevnar ên Mezopotamya û Rojhilata Navîn, baweriyên agnostik/gnostîk û olên yekxwedayî da dimîne, hinek reng û dengen vana diecibîne. Koyun satın almak için iyi bir fırsat yakaladı. Kesên nezan û ne yar dibêjin ku Êzdîtî; olek pînekirî ye, onun parek li yêkî din girti ye. Ew fikrû îda şaşeû bi mexsed e. Di hemu olan da rismên hevbêê hene. Tê gotin ku, hemu dîn, dînê Xwedê ne, gorî demê û gorî gelan e.
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, li gorî zanîna we, bawerî di nav bawermendên civakê de bi çend babetan bela dibe ?
-Dr. Ömer Uluçay: Bawerî di navda, hemu çand bi sê babetan çê û belav dibe: Xala Yêkemîn: Çand, malê gel e, gorî jîyaneû hunera însanan çê û belav buye/dibe. Ya Duyemîn, kultura pêşketî dibe mercê texlîtê, çınar wê bî rizayî hildigrin, di çanda xwe da bi kar tînin. Ew hewcedarî û alîkarî ye, bi dilxaşî ye. Xala Sêyemîn, bi zorû mecburî ye (bê rizayî), serdest dixazin ku bêguharîn wek wan bi guhare idi. Ew mijûkarî ye(asîmîlasyon).Wek mînak, ola xwe bitikîne are “hîdayetê” ango are ser dîne me(zordarî).
Her çand di dewsa xwe da, vedijê, nujenî her tim heye û rewa ye, malê xwe ye, normale, helal e.
Ya rastî Tewratû Zebûr bi hev re berdewam dikin. Încîl, xîtabî Cihû û Pûtperestan dike; Kuran, xîtabî müşrik û olên din dike, baweriyên wan vedibêje, pûtên wan rêz dike û bawermendên wan vedixwîne cem xwe. Di nezera Xwedayê dilovan û dilovîn da dîn yek e, gorî demê û gelan hatine dîyar kirin. Xwedê, xwediyê hezarûyek nav e, vesfû kar bêsînur e. Xwedê; di olekê da, di nav û karekî da hilnayê. Ew ne ji buna kesekî yeû her zaman bunu tamamlarsın. Kesên çakû zane dibêjin Xwedê ne lî erdû esman e. Cihû mekanê Xwedê, eqil-dil û mêjuyê însan e. “Rastî di Âdem de ye”. Ol-bawerî buna kesên biaqle. Ku aqil hebe; bawerîû mesuliyet jîê hebe. Kesên bêaqil û bêheş re bawerî çi hewceye! Ew ünlü çıplak.
– Kekê rêzdar Dr. Ömer Uluçay, şîretên cenabê te, ji bo ku Êzdîyatî rabe pê, xwe bihêjîne, dawşîne û xwe li gorî demê bişidîne, divê Şex, pîr, qewal, micêwir, alim, mirîd, zane û ronakbîrên Êzdîyan çi bikini mi?
-Dr. Ömer Uluçay: Êzdîtî, ol/baweri yêk devkî û Batinî ye, lazime ku gorî deme di nav bawerîyên din da, bersivêk têrû tijî bide oldarên xwe. Astengî, zor û zexm, li ser wan tûcara kêm nebuye. Jel; bi rêberîya ruhanî û zaneyan, bi çanda bavû kalan, hînî nirxên ola Êzî buye, sere xwe daye,ji ola xwe nezivirî ye. Lê mixebin qelsîyek dokumentên Êzdîyan heye. Şex, pîr, qewal, micêwir, alim, mirîd, zaneû ronakbîrên Êzdîyan; rê û rism, rûknên Êzîdatîye bi qewl, diha û diruzan di sîngê xwe da veşartin e. Kurayîû ateş buna onun sîngî, hafıza her seriû natikaya onun devî-zimanî firkeû gorî xwe ye. Ca di serda tema jî tekdîra Xuda ye. Bi sedsalan e wusa herikî ye, hatîye. Wek Dîcle û Ferat e, carna zelalû carna jî mixabin xun herikî ye. Lê di giştî de jî têra xwe heye, lê lazime ku bi behr u umyan be. Ew jî bi ked, bi komkirin u nivisandina eqaîd, qewl, dîrok, mîtolojî, wêje ya çanda Êzdîyan, ê temam bibe. Çend salin ew xebatana heneû ne hindik berhem jî hatine weşandin.
Hewceye û hêjaye ku; Êzdîyatî rabe pê, xwe bihêjîne, daweşîne, zedehîyan biweşîne. Gorî demê xwe bişidîne, serseke yê xwe biedlîne, bi livek xaşû baş bimeşe. Bila serkeve, serkî nivda xwe bawerbe, pêtû xurt bibe. Hespê rastîyê suwarbeû li cihana olû dilan bibezîne. Bila herû her dengû holhola Êzî bilind be, bila biçirîne u xwe bi kerra bigihîne. Zimanê Êzdîtîye Kurdî / Kurmancî ye, zarekî xweş, dewlemendû zelal di qewlan da veşartî ye. Di bawerîyan da “ucax” û “şax”ê hebin, gorî rewşa jîyanê hinek firkatî çê dibe, normal e. Bêguman bawerîya Êzî, xwedîyê hêman û sitûnên bingehîn e. Ewna ber hîmin, tevna civakî ne, xalên lihevkiri, pira yên derbasbûnê ne. Mirovahî, îro li pirxwedayî yê gihîştiye Yekîtîyê, nirxên meruvatîyê yên cîhanî pêş ketine, Êzdîyatî xwadîyê van nirxa ne, ê dile xwe û mejuyê xwe veke û cimatê ronî bike. Dîroka pêşveçûnê, veguherînê û nûjenîya Êzdîtiyê, kurtejiyana Dîroka ol û bawerîyên Mirovahiyê ye (Sümerî, Babîlî, Asûrî, Zerdeştî, Medî, Misrî, Îndûs, Çînî, Yewnanî, Turanî; Paganîzm, Veda, Bûda, Tao, Şînto, Cihûtî, Xirîstiyanî, Îslam, koçberî û şer). Neqşên li ser baskên TeyrTawîs, nîşana ve yekê ne ku Teyrê Tawîs bi tevahî didê nasîn. Ne oldu, ne de olsa güneşlenmenin tadını çıkardınız, dema ku wext tê, ew ji xle dikeve û yekî din tê dewsa wî. Têyren mitolojik yên weke Simûrg, Fînîx, Selamend, Tawîs û hwd. Ewna nemirî ne, di xalîya/agirê xwe da diwelidin, vedijên.
– Hûn gelekî sax bin kekê rêzdar Dr.Ömer Uluçay, malî ava ku we nêrînên xwe yên li ser nasîna baweriya “Êzdîtî û Tawisî Melek”, daxwaz û hêviyên xwe bi me ra parvekirin! Hêvî ji Xwedê, Tawisî Melek hemû xas û Babçakên Êzdiyatiyê dikim, ev nêrînên ku me di vê hevpeyvîna xwe de pêşkêşkirin, ji bo pêşxistin, parastina Êzdîtiyê û hemû pêkhatiyên Kurdistanê ra bibine alîkar.
Hevpeyvîn: Kemal Tolan
- Çavkanî:
- 1- Hinek ji van agahdariyan hatiye weşandin:
- https://kovarabir.com/11095/dr-omer-ulucay-ezditi-u-meleke-tawis/#
- https://www.facebook.com/carpelmedya/videos/942380164245415
- https://www.youtube.com/watch?v=BaPx2qFXokE
- 2- Dr. Ömer Uluçay, Neqş û Nîqaş-2021 Adana, rup.: 187-190
- Hinek ji berhemên ku rêzdar Dr.Ömer Uluçay bi Tirkî nivîsandine evin:
- “1. Sevda Burcu, (Birca Evine) Şir, 110 s. 1991, Ankara Damar Ltd- Şti. Ehl-i Hak, (Ehli Heq) Baba Tahir Uryan, Zerdüşt, (135s. 1993, Adana, Gözde Yayınevi)
- Şah Hatayi ve Alevilik, (Şah Hatayi u Alewiti) 157 8.1993, Adana, Gözde Yayınevi
- Alevilik Budur, (Aleviti Ev e)213 s.1993,Adana, Gözde Yayınevi
- Ozan Yüreğim, (Dilê min & Hozan) Şur, 126 s. 1994,Adana, Gözde Yayınevi
- Aşk Harmani, (Bêndera Evinê) 156 s.1994, Adana, Gözde Yayınevi
- Kaygusuz Abdal Sultan, 128 s.1994, İstanbul, Top-lumsal Dönüşüm Yay.
- Hoca Ahmed Yesevi, 380 s.1995, Adana, Gözde Yayınevi
- Âşık Veysel, 174 s. 1995, Adana, Gözde Yayınevi
- 10.Alevilikte Toplu İbadet, (Di Alewitiyê de İbadeta Gişti) 263 s. 1996,Adana, Gözde Yayınevi
- 11.Alevilikte Dua “Gülbang”, (Di Alewitiyê de Dua, “Gülbang”) 264 s.1996,Adana, Gözde Yayinevi
- 12.Alevilikte Cem Nefesleri, (Di Alewitiyê de Ne-fesên Cemê) 204 s.1996,Adana, Gözde Yayinevi
- 13.Arap Aleviliği “Nusayrilik”,(Alewitiya Ereb, “Nu-seyriti”,) 442 s. 1996,Adana, Gözde Yayınevi
- 14.Dilde ve Gönülde Hz-Ali -1. (Di Ziman u Dil De Hz-Eli-1)438 s.1997,Adana, Gözde Yayınevi
- 15.Dilde ve Gönülde Hz-Ali -2. (Di Ziman u Dil De Hz- Eli-2) 436 s. 1997,Adana, Gözde Yayınevi
- 16.Kalemlerde Pir Sultan, (Di qeleman de Pir Sultan) 426 s.1997,Adana, Gözde Yayınevi
- 17.Tartişmali Kurum Diyanet, (Diyanet, Saziya Bi Gengeşi) 558 s.1998,Adana, Gözde Yayinevi
- 18.Tarihte Nusayrilik, (Di Diroké de Nuseyriti) 302 s. 2001,Adana, Gözde Yayınevi
- 19.Nusayrilik (Nuseyriti) “İnanç Esasları-Tenasuh”,355 s. 2003,Adana, Gözde Yayınevi
- 20.Asi ve Yalniz, (Serhilder u Bi Teně) 156 s.2004,Ankara, Sinemis bas. Karahan yaşasın.
- 21.Mehmet Uzun Kitabi, (Kitêba Mehmet Uzun) 2005, 1stanbul, Kayhan mat. Yom Yayınları
- Yaralı Kimlik Kitabi, (Kitêba Nasnameya Birin-dar) 238 s. 2006 İstanbul, Berdan mat. Yayınları
- 23.Dewrêşê Evdi Destani, (Destana Dewrêşê Evdi) 2006 İstanbul, Berdan mat. Yayınları
- 24.Şahmaran, Gözde Adana Kitap, 2010
- Türkiye’de Resmi İdeoloji Kürt Hareketi ve Çözüm,(Li Tirkiyê Birdoziya Fermi, Tevgera Kurd u Çareseri) Peri Yayınları, 2012
Piştgirî jibo Philosophia Kurdî
 Xwedevanên hêja, dilsozên zarûzimanê kurdî. Bi rêya vê sepana Paypal’e, hûn jî dikarin piştgirîya xebatên malper û kovara Philosophia Kurdî bikin û mil bidin xebatên me. Perê ku hûn bexşê malperê dikin, bi tevahî dê ji bo geşkirina malperê û çapkirina kovarê were xerckirin. Em hêvî dikin Philosophia bi nivîskar û xwendeyên xwe bibe xwedî temenekî dûr û dirêj, bibe çiraxek di şevên tarî ên kurdan da, hawaê ramîna philosophic li ber dilê rêber, serek û kargerên kurdan şîrîn bike, da ku ew jî bikanibin mîna ên milletên bi rûmet karê xwe rast bikin. Philosophiaê bi xweşî bixwînin, jê ra binivîsin û mil bibin xebatên wê...
|
