Jean Jacques Rousseau (1712-1778): Ramanwerekî fransî ye û nivîskar e. Di derketina Şoreşa Fransî de meriv dikare bibêje ku bandora ramanên Rousseauyî, gelekî mezin e. Piştî ku tê dinyayê, dêya wî diçe ber heqiya Xwedê. Bavê wî dest jê berdide û koçê bajarekî din dike. Li ser vê yekê Rousseau fersenda perwerdehiyeke baş nabîne. Rousseau, di gelek karên cûrbecûr de dixebite. Lê mixabin, di tu karî de bi ser nakeve. Heta demekê di malekî de, karê navmaliyê (qerwaşiyê) jî dike.
Gelekî, rêwîtiyê kiriye. Dest, ji protestanîyê berdaye û bûye katolîk. Di vê navberê de, dest bi nivîsê kiriye. Romanên wî di wê demê de, bi baldarî hatine xwendin û şopandin. Xebata wî ya bi navê ‘Gotinên li ser Zanist û Huneran’ hêjayê xelatê hatiye dîtin. Rewşenbîrên wê demê, girîngîyekê mezin dane ramanên wî. Demekê bi ansîklopedîzanan re xebitîye. Lê piştî demekê, dest ji wan jî berdaye. Ramana wî ya herî balkêş ew e ku bawerîya xwe, bi başîya xwezaya mirovî dihîne û dibêje ku ‘mirov, ji ber xwezaya baş in’. Dîsa meriv dikare bibêje ku hînwerîya wî ya ‘Peymana Civakî’ gelekî balkêş e. Li gor gotinan; dibêjin li hemberî jinan, gelekî xirab tevgeriya ye. Bi jinekê ku di otelan de dixebitiya re, jiyana xwe berdewam kiriye û bûye bavê pênc zarokan. Hemû zarokên xwe daye mala zarokên sêwî (êtîmxane) û li ser terbiyekirîna zarokan, pirtûkan nivîsandiye. Piştî ku şeht (felcoyî) bûye, çûye ber heqiya Xwedê.
- Alî Gurdilî
- aligurdili@gmail.com
- 28.04.2023
- Çavkanî: Antolojîya Feylesofan – Alî Gurdilî / Weşanên Soran: 2015
Piştgirî jibo Philosophia Kurdî
 Xwedevanên hêja, dilsozên zarûzimanê kurdî. Bi rêya vê sepana Paypal’e, hûn jî dikarin piştgirîya xebatên malper û kovara Philosophia Kurdî bikin û mil bidin xebatên me. Perê ku hûn bexşê malperê dikin, bi tevahî dê ji bo geşkirina malperê û çapkirina kovarê were xerckirin. Em hêvî dikin Philosophia bi nivîskar û xwendeyên xwe bibe xwedî temenekî dûr û dirêj, bibe çiraxek di şevên tarî ên kurdan da, hawaê ramîna philosophic li ber dilê rêber, serek û kargerên kurdan şîrîn bike, da ku ew jî bikanibin mîna ên milletên bi rûmet karê xwe rast bikin. Philosophiaê bi xweşî bixwînin, jê ra binivîsin û mil bibin xebatên wê...
|
