Linguist û philologên hêja ên zar û zimanê kurdî,
Pirrania milletên cîhanê terminologia xwe a zanistî (scientific terminology) li gel termên di zimanê xwe da hene bi giranî ji zimanên sanskrîtî, hellenî (yûnanî), latînî, erebî û çînî girtine. Îstîsna ne tê da zimanên milletên eurûpî yên bi herfên roman (latîn) dihêtin nivîstin terminologia xwe a zanistî ji latînî, ên bi herfên krîlî dihêtin nivîstin ji hellenî, ên bi herfên devanagarî dihêtin nivîstin ji sanskrîtî, ên bi ideographên çînian ya jî bi elîfbeyek ji ber ideographên çînian dihêtin nivîstin ji çînî, ên bi herfên ereban dihêtin nivîstin ji erebî girtine.
Terminologia zar (dialect) û zimanê me kurdan heta sedsala bîstan mîna farisî, turkî û gelek zimanên din ên bi herfên ereban dihatin nivîstin xwedî terminologiek zanistî ya ji erebî bû. Di sedsala bîstan da turkan dev ji nivîstina bi herfên ereban berdan û dest bi nivîstina bi herfên roman kirin, terminologia xwe a ji erebî bi giranî guherandin, ji fransizî gelek term girtin û kirin şûna ên erebî, nehindik term jî wekî xwe hiştin. Sala 1932an Celadet Alî Bedirxan bi tesîra elîfba turkî a bi herfên roman ji bo kurdî elîfbeyek bi herfên roman amade kir. Ji wê rojê bi vir da kurdên li nav sînorên Turkiayê û Sûriayê dijîn bi terminologia turkî dinivîsin. Kurdên li nav sînorên Iraqê dijîn bi terminologiek ji erebî û îngilîzî dinivîsin. Kurdên li nav sînorên dewleta Îranê dijîn bi terminologia farisî dinivîsîn. Kurdên li komarên Sovyeta berê dijîn bi terminologia rûsî dinivîsin.
Bi raya we, divê terminologia zanistî a kurdî çawa be? Gelo em termên zar û zimanê kurdî ên di zimanê gell da tune ne çawa binivîsin? Rewşa berdewam ji bo zar û zimanê kurdî alozîyek e, ya na? Heker em qerara guherînekê, qerara yekitia terminologia zanistî a zar û zimanê kurdî bidin, lazim e em termên zanistî ên kurdî bi giranî ji sanskrît, latînî, hellenî, erebî, ji van zimanan kîjanî bigirin çêtir dibe? Ji kerema xwe ra van pirsan bi awayekî berfireh bibersivînin û bi lîsta xwe a termên zanistî ra ji me ra bişînin. Em dê ramanên we ên di warê terminologia kurdî da li gel listên we ên terman di Dossia Terminologia Kurdi da di hejmara 6an a kovara Philosophia da biweşînin.
Ji bo rojekê bi pêş da zar û zimanê kurdî mîna zimanên zindî ên sereke ên cîhanê bibe xwedî termên xwe ên zanistî em spasdarên we ne. Bimînin di xweşîyê da.
Redactorî û editoria kovara Philosophia
Derkenar: Kesên li philologia kurdî (kurdologia) nexwendibin, li philologia kurdî xwendedanên (teacher, lecturer) linguistic ya jî grammatica kurdî nebin, li universitekî di beşa linguistic ya jî philologiaê nexwendibin, heker ji van beşan di yekê da xwendibin, lê li ser babetên linguistic û philologic karek nekiribin, di nav linguist û philologên bikanibin beşdarî Dossia Terminologia Kurdî bibin da nahêtin helsegandin.
Piştgirî jibo Philosophia Kurdî
 Xwedevanên hêja, dilsozên zarûzimanê kurdî. Bi rêya vê sepana Paypal’e, hûn jî dikarin piştgirîya xebatên malper û kovara Philosophia Kurdî bikin û mil bidin xebatên me. Perê ku hûn bexşê malperê dikin, bi tevahî dê ji bo geşkirina malperê û çapkirina kovarê were xerckirin. Em hêvî dikin Philosophia bi nivîskar û xwendeyên xwe bibe xwedî temenekî dûr û dirêj, bibe çiraxek di şevên tarî ên kurdan da, hawaê ramîna philosophic li ber dilê rêber, serek û kargerên kurdan şîrîn bike, da ku ew jî bikanibin mîna ên milletên bi rûmet karê xwe rast bikin. Philosophiaê bi xweşî bixwînin, jê ra binivîsin û mil bibin xebatên wê...
|
