Têgiheke yewnanî ye û wateya wê, pêşniyariya (önerme, proposition) ku bi awayekî aşkere û zelal, dikare were nasandin yan jî peyîtandin e. Pêşniyariya ku bi awayekî bêgav rast e, pêşniyariya ku misoger e, ye.
1- Di felsefeya Arîstotalesî de, ji zanîniya (bilgi, knowledge) ku bêgav e pêk were re, zanîniya apodeîktîk tê gotin. Ev cure zanînî tevbar (tumel, universal), mecbûrî û rast e.
2- Di mantiqa Arîstotalesî de ji pêşniyariya mecbûrî (bêgav), rast, zelal û aşkere re, yan jî ji pêşniyariya ku bi metodeke berjêrwerî (tümelgelim, deduction) dikare were peyîtandin re, pêşniyariya apodeîktîk tê gotin. Ligel vê yekê bêgavîtiya ku di pêşniyariya apodeîktîk de heye, ne bêgavîtiyeke formel yan mantiqî ye û bêgavîtiyeke derbarê naveroka pêşniyariyê de ye. Ango ev bêgavîtî aîdê nesne û rewşa ku pêşniyarîya wê îşaret dike, ye. Ji ber vê yekê jî di epîstemolojiya (zanînnasî, epistemelogy) nûjen û felsefeya zanistê (philosophy of sciense) de, ev pêşniyarî nehatiye pejirandin û rexne lê hatiye girtin. Lewre nabe ku pêşniyariyên me, ji hêla naverokê ve mecbûrî bin. tr: apodeiktik / os: zarurî / fr: apodictique / al: apodiktisch
- Alî Gurdilî
- aligurdili@gmail.com
- 23.04.2025
- Çavkanî: ‚Sed Pirs û Bersivên Philosophic‘
Piştgirî jibo Philosophia Kurdî
 Xwedevanên hêja, dilsozên zarûzimanê kurdî. Bi rêya vê sepana Paypal’e, hûn jî dikarin piştgirîya xebatên malper û kovara Philosophia Kurdî bikin û mil bidin xebatên me. Perê ku hûn bexşê malperê dikin, bi tevahî dê ji bo geşkirina malperê û çapkirina kovarê were xerckirin. Em hêvî dikin Philosophia bi nivîskar û xwendeyên xwe bibe xwedî temenekî dûr û dirêj, bibe çiraxek di şevên tarî ên kurdan da, hawaê ramîna philosophic li ber dilê rêber, serek û kargerên kurdan şîrîn bike, da ku ew jî bikanibin mîna ên milletên bi rûmet karê xwe rast bikin. Philosophiaê bi xweşî bixwînin, jê ra binivîsin û mil bibin xebatên wê...
|
