Apeîron, arkheya (madeya resen, madeya pêşîn, cewhera pêşîn) Anaksimandrosî ye. Herçuqasî ji hêla peyvnasiyê (etîmolojiyê) ve, were wateya ‘a ku bêsînor e’ jî, di heman demê de, tê wateya ‘a ku nikare were destnîşankirin’ jî. Lewra ji aliyê Anaksimandrosî ve sebebê bikaranîna peyva apeîronê, nepejirandina arkheya Thalesî bû, ku Anaksimandros avê weke arkheyeke kêm didît û wiha bawer dikir ku av, ne besî afirandina hemû tişta ye.
Li gor ramanên Anaksimandrosî ji bo pêkhatina edaletê, divabû di navbera ax, agir, hewa û avê de, herdem dengeyek hebûya û ku ev dengê dibû sedemê hebûn yan jî tunebûna wan. Heke arkhe yek elementek tenê bûya; weke avê yan jî hewayê, wê demê dê wê elementê dengeya ku di navbera wan de ye xira bikira û dê rewşa dijber ya ku di navbera wan de heye, ji holê rabûya. Herweha, ne pêkan e ku arkhe yek elementek tenê be jî. Li gor ramana Anaksimandros arkhe, bi awayekî girgîn (dîtbar, concrete, berbiçav, somut) nikare were destnîşankirin û divê ew tişt be, ku li dinyayê peyda nebe jî. Di dawiyê de meriv dikare bibêje ku li gorî bîr û baweriya Anaksimandros apeîron (fr: apeiron, tr: apeiron) bêsînor, naxwiya, bêşekil û bêgewşîn e.
- Alî Gurdilî
- aligurdili@gmail.com
- 23.04.2025
- Çavkanî: ‚Sed Pirs û Bersivên Philosophic‘
Piştgirî jibo Philosophia Kurdî
 Xwedevanên hêja, dilsozên zarûzimanê kurdî. Bi rêya vê sepana Paypal’e, hûn jî dikarin piştgirîya xebatên malper û kovara Philosophia Kurdî bikin û mil bidin xebatên me. Perê ku hûn bexşê malperê dikin, bi tevahî dê ji bo geşkirina malperê û çapkirina kovarê were xerckirin. Em hêvî dikin Philosophia bi nivîskar û xwendeyên xwe bibe xwedî temenekî dûr û dirêj, bibe çiraxek di şevên tarî ên kurdan da, hawaê ramîna philosophic li ber dilê rêber, serek û kargerên kurdan şîrîn bike, da ku ew jî bikanibin mîna ên milletên bi rûmet karê xwe rast bikin. Philosophiaê bi xweşî bixwînin, jê ra binivîsin û mil bibin xebatên wê...
|
